Bajram Rexhepi: Një operator privat do të furnizojë të gjithë vendin me gaz natyror nën të njëjtën tarifë
.jpg)
E shpallur në: 25.10.2019
REN SHA Shkup
Intervistë me Bajram Rexhepi: Një operator privat do të furnizojë të gjithë vendin me gaz natyror me një tarifë
Një operator privat do të shpërndajë gaz natyror në Maqedoni me të njëjtin çmim për të gjithë shtetin, njofton Bajram Rexhepi, drejtori i REN, kompania që ndërton intensivisht gazsjellësin magjistral në shtet, por gjithashtu përballet me shumë pengesa të tilla si shpronësimi i tokës , ndërtime pa leje dhe gërmime. Përkundër kësaj, Rexhepi thotë se ky vit do të jetë një rekord me gazsjellësin të ndërtuar 100 km.
Kur prisni që REN dhe SHA GA-MA të bashkohen në një operator në Maqedoni, kështu që do të jetë më e qartë se kush do të transportojë gaz natyror në vend?
-Bashkimi bëhet nga Ligji për Eneregjetikë dhe duhet të zgjidhet shpejt në dy muajt e ardhshëm. Por kjo nuk varet nga ne. Me ribalancin e buxhetit, fondet janë siguruar tashmë që Qeveria të mund të marrë pjesën nga partneri privat dhe kjo patjetër që duhet të ndodhë para Vitit të Ri, në këtë vit fiskal.
Cila është situata në terren në lidhje me gazsjellësin magjistral dhe cilat janë pengesat aktuale deri në gazifikimin e plotë të vendit?
-Kanë kryer punë intensive ndërtimore në terren. Ne do ta përfundojmë këtë vit me afërsisht 100 km gazsjellës të ndërtuar të rrjetit të transmetimit. Megjithëse po përballemi me shumë probleme në terren, të natyrës së ndryshme dhe për shkak të faktit se gjatë gjithë vitit 2017 shpronësimi nuk u zgjidh sepse nuk ishin siguruar fonde, ne po bëjmë çmos për të kompensuar kohën e humbur dhe pres që deri në gjysma e dytë e vitit të ardhshëm të dy degët në Manastir dhe Gostivar të jenë funksionale. Kjo është e nevojshme por nuk mjafton që gazi të arrijë tek konsumatorët. Rrjeti i shpërndarjes duhet të zhvillohet shpejt.
Çfarë vijon pas ndërtimit të gazsjellësin magjistral dhe kur do të fillojë puna intensive në interkonektorin me Greqinë dhe si do të financohet?
-Interkoneksioni me Greqinë është përparësia jonë kryesore. Bazuar në studimin e fizibilitetit që kemi përfunduar vitin e kaluar, ne jemi tashmë në fazën e përgatitjes së studimit të vlerësimit të ndikimit në mjedis dhe modelit bazë me grantin WBIF. Ne jemi duke zhvilluar negociata intensive për të mbyllur strukturën financiare të ndërtimit dhe kjo do të jetë pjesë e një granti WBIF dhe një pjesë me kredinë e EIB. Ndërtimi pritet të fillojë deri në fund të vitit të ardhshëm dhe të përfundojë deri në 2022, i cili patjetër do të diversifikojë burimet e furnizimit, do të stabilizojë tregun e gazit natyror dhe ne do të kemi qasje në gaz më të lirë.
Kush do të zbatojë gazifikimin në vendet e populluara dhe industriale? Përmendet të jetë një partneritet publik privat ku subjekti privat do të jetë një operator në të gjithë vendin.
-Në bazë të studimit për ndërtimin dhe zhvillimin e rrjetit të shpërndarjes, Qeveria në fillim të këtij viti vendosi që rrjeti i shpërndarjes të ndërtohet me anë të një partneriteti publik privat. Gjëja më e rëndësishme është që partneri privat do të jetë i detyruar të ndërtojë jo vetëm në rajonet e realizueshme, por edhe në ato që sipas studimit janë përcaktuar si jo të realizueshme, d.m.th. në të gjithë territorin e vendit me një tarifë. Arsyeja për një vendim të tillë është për shkak të ndotjes së madhe të ajrit në shumë qytete gjatë dimrit. Padyshim që gazifikimi në të gjithë territorin e vendit është zgjidhja e vetme për këtë problem të madh.
A ka ndonjë interes nga operatorët privatë që dëshirojnë të shpërndajnë gaz në familjet?
-EBRD organizoi një punëtori, në të cilën janë ftuar shumë operatorë të huaj të mëdhenj dhe me përvojë. Ekziston një interes i madh për këtë projekt të rëndësishëm. Ky do të jetë një nga investimet më të mëdha dhe më të fuqishme në vend. Gjëja më e rëndësishme është krijimi i kushteve më të mira për konkurrencë dhe para së gjithash për të mbrojtur interesat e njerëzve.
Si do ta paguajnë qytetarët çmimin për kyçje, pajisje dhe instalim, duke ditur që nuk është e lirë të paguhet njëherësh?
-Cmimi për kyçje pritet të jetë disa herë më i lirë se ai i paguar në Kumanovë dhe Strumicë. Unë pres që çmimi për kyçje të jetë rreth 100 €, kjo është situata edhe në rajon. Tani kushton rreth 800 €. Një familje mesatare me një apartament prej 80m2 do të duhet mesatarisht 1500 € për adaptimin e instalimit të brendshëm. Ideja është që një pjesë të subvencionohet, një pjesë të kreditohet përmes operatorëve dhe qytetarëve për të paguar përmes faturave mujore. Kjo faturë mujore për gazin së bashku me faturën për energjinë elektrike do të jetë më e ulët se fatura aktuale për energjinë elektrike, duke parë çmimet aktuale dhe çmimet në rajon.
Sa do të jetë çmimi i gazit natyror në krahasim me burimet e tjera alternative të energjisë dhe nëse në të ardhmen kur gazi do të jetë i disponueshëm kjo do të thotë që vendi do të veprojë në mënyrë kufizuese në lidhje me prerjen e drurit?
-Nëse krahasojmë çmimet aktuale me kw / h, të të gjitha lëndëve djegëse të energjisë, në vend dhe në rajon, përdorimi i gazit do të jetë më i lirë. Patjetër që duhet të krijohen më shumë parakushte, një pjesë e tyre e përmendur më parë. Nëse sjellim gaz në secilën familje, prerja e drurit edhe pa kufizime do të ndalet pasi përdorimi i gazit do të jetë më i lirë dhe shumë më i thjeshtë për t'u përdorur.
Si është gjendja në qytetin e Shkupit? A do të ketë konflikt interesash, duke ditur që administrata e qytetit dëshiron të zgjerojë rrjetin e ngrohjes, d.m.th. të rrisë numrin e lidhjeve me ngrohjen qendrore?
- Përkundrazi, ato janë shërbime plotësuese. Në Shkup, gazifikimi duhet të zhvillohet nga periferia në qendër. Periferia është ndotësi më i madh i ajrit të ambientit në Shkup. Qëllimi është t'u sigurojmë qytetarëve dhe industrisë burime më alternative të energjisë, dhe kështu do të zgjidhim patjetër problemin e ndotjes së ajrit. Unë nuk shoh ndonjë konflikt këtu. Rritja e konsumit të gazit do të ulë çmimin, dhe kështu do të ulë çmimin e shërbimit të ngrohjes, sepse kaldaja e tyre gjithashtu përdorin gaz.